"ოქროს კვეთა
პ ო ე ზ ი ა შ ი ''
პოეზიაში რუსთაველი პირველია მსოფლიოში და ერთადერ თი, რომელმაც ოქროს კვეთაზე ააგო ესოდენ დიდი მოცულო ბის პოეტური ნაწარმოები. მისი პოემის1587 სტროფიდან 863 ოქროს კვეთაზეა აგებული. ჯერ კიდევ 1972 წელს აკადემიკოსმა გიორგი წერეთელმა ახლებურად გადაწყვიტა საკითხი “ვეფხისტყაოსნის"ლექსთწყობის შესახებ. იგი ასაბუთებდა , რომ რუსთაველის გენიალური ქმნილება სიმეტრიასა და ოქროს კვეთაზეა აგებული.მართლაც, გეომეტრიისა და მთელი მათემატიკის ეს ულამაზესი ხერხი რუსთაველს წარმატებით გამოუყენებია თავის ქმნილებაში.
პოემის წაკითხვისას არც მეტი, არც ნაკლები მკითხველსაც და მსმენელსაც მუსიკა ჩაესმის.
აქედან გამომდინარე, ეჭვგარეშეა, რომ რუსთაველმა პოეზიაში მოგვცა სრულყოფილი სიმეტრია,მსგავსად იმისა, როგორც ტიციანმა, რაფაელმა და ლეონარდო და ვინჩიმ მხატვრობასა და საერთოდ ხელოვნებაში.
* * * * * * * * * * * * * * *
რომელმან შექმნა სამყარო ძალითა მით ძლიერითა,
ზეგარდმო არსი სულითა ყვნა, ზეცით მონაბერითა,
ჩვენ, კაცთა მოგვცა ქვეყანა, გვაქვს უთვალავი ფერითა,
მისგან არს ყოვლი ხელმწიფე სახითა მისმიერითა.
ჰე ღმერთო ერთო, შენ შეჰქმენ სახე ყოვლისა ტანისა,
შენ დამიფარე , ძლევა მეც დათრგუნვად მე სატანისა!
მომეც მიჯნურთა სურვილი სიკვდიმდე გასატანისა,
ცოდვათა შემსუბუქება, მუნ თანა წასატანისა!
*******************
ავთანდილ იყო სპასპეტი, ძე ამირ-სპასალარისა,
საროსა მჯობი, ნაზარდი, მსგავსი მზისა და მთვარისა,
ჯერთ უწვერული, სადარო ბროლ-მინა საცნობარისა,
მას თინათინის შვენება ჰკვლიდის წამწამთა ჯარისა.
რა მეფედ დასმა მეფემან ბრძანა მისისა ქალისა,
ავთანდილს მიხვდა სიამე, ვსება სჭირს მის სოქალისა;
თქვა: ,,ზედა-ზედა მომხვდების ნახვა მის ბროლ-ფიქალისა,
ნუთუ მით ვპოვო წამალი მე ჩემი, ფერ-გამქრალისა!''
**************
თუ თავი შენი, შენ გახლავს, ღარიბად არ იხსენები,
მაგრა მე რა ვქმნა, გაზრდილო, აწ სახლად მმართებს სენები!
გამაღარიბე, დამდაგე, გულსა, გლახ, მისთვის ენები?
შენად შეყრამდის პატიჟთა ჩემთა ვერ იტყვის ენები!
,,ვინ არ ყოფილა მიჯნური, ვის არ სახმილინი სდებიან?
ვის არ უნახავს პატიჟნი,ვისთვის ვინ არა ბნდებიან?
მითხარ ,უსახო რა ქმნილა, სულნი რად ამოგხდებიან?
არ იცი, ვარდნი უეკლოდ არავის მოუკრებიან!
